Nabożeństwo ekumeniczne w ramach obchodów 650-lecia lokacji miasta Skoki
W niedzielę, 19 listopada br., w miejscowości Skoki w woj. wielkopolskim miało miejsce niezwykłe wydarzenie ekumeniczne - wspólne nabożeństwo i uroczyste spotkanie przedstawicieli wyznań: katolickiego, ewangelicko-reformowanego, ewangelicko-augsburskiego oraz judaizmu. Było ono elementem całorocznych obchodów 650-lecia lokacji miasta Skoki.
Wielkopolskie Skoki to miasto i gmina w powiecie wągrowieckim, licząca ok. 9 000 mieszkańców. Posiada ono wielowiekową historię opartą na współistnieniu różnych narodowości i religii. Stała się ona inspiracją dla Towarzystwa Miłośników Miasta Skoki i Ziemi Skockiej (TMMSiZS) do zorganizowania m.in. prelekcji „Skoki - dawne miasto wielu kultur” w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Skoki, przygotowanej przez Danutę Kęsik, Iwonę Migasiewicz oraz Dorotę i Adama Mrozińskich.
Wykład ten był wprowadzeniem do listopadowego nabożeństwa, którego głównymi bohaterami byli: kapelan Ewangelickiego Duszpasterstwa Wojskowego – proboszcz Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Żychlinie ksiądz major Tadeusz Jelinek, proboszcz Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu ksiądz Marcin Kotas, Wiceprzewodnicząca Zarządu i Rady Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich RP Alicja Kobus, dr Paweł Mazur ze Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich RP filia w Poznaniu, członkowie Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich oraz prof. dr hab. Jan Taylor, badacz historii Szkotów na ziemiach polskich.
Dzięki osobistemu zaangażowaniu pani Iwony Migasiewicz, prezes TMMSiZS, Burmistrza Miasta i Gminy Skoki pana Tadeusza Kłosa oraz gospodarza spotkania ks. Karola Kaczora, proboszcza katolickiej parafii pw. Świętego Mikołaja Biskupa w Skokach spotkanie trzech konfesji religii chrześcijańskiej oraz wyznawców religii mojżeszowej miało podniosły charakter i niezwykle uroczystą oprawę, między innymi dzięki obecności pocztów sztandarowych miejscowych stowarzyszeń i szkół. Nabożeństwo zaszczycili swoją obecnością również przedstawiciele władz samorządowych: Starosta Wągrowiecki Tomasz Kranc, Wicestarosta Michał Piechocki, Przewodnicząca Rady Powiatu Małgorzata Osuch i Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Krzysztof Migasiewicz oraz radni powiatowi Iwona Tyll i Grzegorz Owczarzak a także Wiesława Surdyk-Fertsch, Wiceprzewodnicząca Rady Miejskiej Gminy Skoki oraz radni.
Ksiądz Kaczor powitał gości na pierwszym w historii Skoków nabożeństwie ekumenicznym słowami: „W waszej obecności dostrzegamy echa historii naszego miasta, oczyma wyobraźni dostrzegamy ludzi żyjących na przestrzeni czasów, którzy żyjąc na tej gościnnej ziemi organizowali swoje codzienne życie, zaspokajając także potrzeby duchowe i wyznając Boga w prawdach wiary i obrzędach właściwych wyznawanej religii. (…). Trzeba zaznaczyć prawdę, która wówczas i dziś jest aktualna, że ludzie tworzący społeczeństwa chcą żyć w pokoju, bez względu na wyznawaną religię, kolor skóry, czy pochodzenie”.
Ta uniwersalna myśl towarzyszyła licznie zebranym uczestnikom spotkania, znajdując odzwierciedlenie w przedstawionym wykładzie pani prezes Migasiewicz o historii miasta. Był on pełen przykładów zgodnego współistnienia, wspólnej pracy i życia na skockiej ziemi katolików, braci czeskich, kalwinów, luteran czy wyznawców judaizmu; Polaków, Niemców, Żydów, Czechów oraz Szkotów, których historię obecności w Skokach przybliżył prof. dr hab. Jan Taylor.
Reprezentująca Zarząd i Radę Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich RP pani Alicja Kobus we wzruszającym wystąpieniu mówiła: „Szczególnie w dzisiejszych czasach potrzebny jest dialog, który jest podstawą zrozumienia, akceptacji i tolerancji”, podkreślając wagę i znaczenie tego niezwykłego spotkania.
Wspólną modlitwę rozpoczął ksiądz Marcin Kotas (Kościół Ewangelicko-Augsburski) odczytaniem fragmentu Starego Testamentu z Księgi Rodzaju.
Adam i Ewa, stworzeni jako pierwsi ludzie, oboje na podobieństwo Boga, byli inspiracją dla myśli księdza Tadeusza Jelinka (Kościół Ewangelicko-Reformowany), którą przekazał w kazaniu. „Bóg stworzył pierwszych ludzi na swoje podobieństwo, dwie istoty tak bardzo różniące się od siebie” - mówił ksiądz Jelinek. „W swym zamyśle czynienia tego co dobre wiedział, że różnorodność jest dobra”.
Wysłuchano Psalmu 113, wyśpiewanego w języku hebrajskim przez dr Pawła Mazura (Związek Gmin Wyznaniowych Żydowskich RP). Niezwykle wyraziście zabrzmiała pieśń Borcheinu Avinu, której autorem jest rabin Shlomo Carlebach, czołowy kompozytor żydowski XX wieku. Nie bez powodu dr Paweł Mazur wybrał tę pieśń. Jej autor w swoich naukach często podkreślał, że „Jeden Bóg stworzył jeden świat. Wszyscy jesteśmy braćmi i siostrami”, przez co jego nauczanie nie ograniczało się tylko do grupy żydowskiej.
Uroczystość miała artystyczną oprawę, na którą złożył się występ skockiej orkiestry Ochotniczej Straży Pożarnej oraz śpiew chóru parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Poznaniu, Zespołu Śpiewaczego „Harfa” i Chóru Kameralnego ze Skoków, które to zespoły zaprezentowały utwory wspaniale ukazujące różnorodność modlitwy, a zarazem wspólne przesłanie: wszyscy wierzymy w jednego Boga i do niego modlimy się.
Na zakończenie ksiądz Karol Kaczor przekazał wszystkim błogosławieństwo: „Niech Dobry Bóg, w którego wierzymy i którego wyznajemy, pomaga kształtować w nas takie postawy, dzięki którym świat będzie stawał się lepszy a ludzie będą żyli w pokoju”.
Zwieńczeniem uroczystości było odsłonięcie pamiątkowej tablicy w przedsionku kościoła, ufundowanej przez ks. proboszcza Karola Kaczora. Pozostanie ona pamiątką 650. rocznicy lokacji miasta i pierwszego nabożeństwa ekumenicznego, poświęconego dawnym mieszkańcom Skoków. Kościół w Skokach służył na przestrzeni wieków kilku wyznaniom. Aby podkreślić wyjątkowość tego miejsca w kontekście historycznym na brzegu rzeki Małej Wełny, u stóp kościoła, posadzono 5 wierzb i umieszczono polne kamienie, upamiętniające dawnych mieszkańców Skoków: luteran, braci czeskich, kalwinów, katolików i wyznawców judaizmu.
„Czyż może być piękniejszy symbol, niż żywe, nabierające mocy, rosnące ku niebu drzewo? Mam nadzieję, że posadzone dziś drzewa będą rosły na chwałę Pana i stanowić będą żywy dowód na to, że w niespokojnym świecie możliwe jest pokojowe współistnienie ludzi różnych narodowości i wyznań” - to słowa inicjatorki tej części uroczystości, pani Doroty Mrozińskiej, wiceprezes TMMSiZS. Ksiądz Tadeusz Jelinek powiedział w trakcie nabożeństwa: „Będą to drzewa poznania i wyboru, bo każdy z nas ma wybór - czy patrzeć na świat poprzez czarno-białe podziały, czy też dostrzegać i szanować całą jego różnorodność”.
To wydarzenie, zorganizowane z ogromnym zaangażowaniem wielu osób, to dowód na to, że tolerancja, dialog i współpraca między wyznaniami nie tylko są możliwe, ale przynoszą wspaniałe owoce. Ślady po skockim nabożeństwie będą zaświadczać kolejnym pokoleniom, że prawdziwe jest stare, polskie powiedzenie: „Zgoda buduje!”.
Monika Skowrońska-Iwan
Zdjęcia: Tomasz Szwajkowski